Σάρκωμα Ewing / Ewing's Sarcoma
Σάρκωμα Ewing (Γιούιν) / Ewing’s Sarcoma
Γενικά
Είναι ένας εξαιρετικά κακοήθης όγκος, χαμηλής διαφοροποίησης που αποτελείται από μικρά στρόγγυλα κύτταρα. Αναπτύσσεται κυρίως στα οστά αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στα μαλακά μόρια (εξωσκελετικό σάρκωμα Ewing).
Επιδημιολογικά στοιχεία
Είναι ο 3ος συχνότερος πρωτοπαθής κακοήθης όγκος των οστών και περίπου 3 φορές λιγότερο συχνός από το οστεοσάρκωμα. Εμφανίζεται σχεδόν επιλεκτικά στη λευκή φυλή και συχνότερα στα αγόρια. Περισσότερο από το 85% των ασθενών κυμαίνεται μεταξύ 5-25 ετών με έξαρση μεταξύ 10-20 ετών. Είναι εξαιρετικά σπάνιο σε ηλικίες μικρότερες από 5 και μεγαλύτερες από 30 έτη.
Αιτιολογία
Παρατηρείται γονιδιακή μετάλλαξη στον όγκο. Μερικοί από τους όγκους αυτούς εμφανίζουν νευρογενείς χαρακτήρες γι’ αυτό και αποκαλείται και πρωτόγονος νευροεκτοδερμικός όγκος (Primitive NeuroEctodermal Tumor – PNET).
Θέσεις εμφάνισης
Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε οστό. Ο όγκος τείνει να επηρεάσει ολόκληρο το οστό στο οποίο αναπτύσσεται. Μηριαίο, κνήμη, βραχιόνιο, περόνη, λαγόνια, σπόνδυλοι, ιερό, ωμοπλάτη, πλευρά και κλείδα είναι θέσεις ανάπτυξης του όγκου.
Κλινική εικόνα
- Πόνος που μπορεί να ακτινοβολεί. Είναι επώδυνος στην ψηλάφηση.
- Διόγκωση και οίδημα παρακείμενων μαλακών μορίων.
- Πιθανώς χαμηλή πυρετική κίνηση.
- Δυσχέρεια στην κίνηση ανάλογα με το προσβεβλημένο οστό.
- Σε προχωρημένες περιπτώσεις παθολογικό κάταγμα.
Διάγνωση
- Ψηφιακή ακτινογραφία (χαρακτηριστική εικόνα σαν φύλλα κρεμμυδιού από την αντίδραση του περιοστέου και λυτική βλάβη στο οστό).
- Μαγνητική τομογραφία (MRI) της περιοχής με σκιαστικό.
- Αξονική τομογραφία (CT) θώρακος άνω και κάτω κοιλίας και οπισθοπεριτοναίου για σταδιοποίηση του όγκου.
- Σπινθηρογράφημα οστών με Tc99 / PET Scan.
- Συχνά αυξημένη η γαλακτική αφυδρογονάση LDH.
- Αυξημένη ταχύτητα καθίζησης (ΤΚΕ).
- Αυξημένη αλκαλική φωσφατάση (ALP).
- Λευκοκυττάρωση (Αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια).
- Αναιμία με πτώση αιματοκρίτη, αιμοσφαιρίνης.
- Βιοψία με βελόνη για την επιβεβαίωση της διάγνωσης και την έναρξη της θεραπείας. Χωρίς αποτέλεσμα βιοψίας δεν πρέπει να ξεκινάει η θεραπεία. Συνιστάται η βιοψία με βελόνη καθοδηγούμενη από αξονικό τομογράφο και να αποφεύγονται οι ανοικτές βιοψίες.
Θεραπεία
Το σάρκωμα Ewing είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στην χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία. Πολύ συχνά η θεραπεία του σαρκώματος Ewing καταλήγει να είναι εξατομικευμένη ακολουθώντας όμως αυστηρά τα πρωτόκολλα θεραπείας. Τα πιο συχνά σχήματα που ακολουθούνται είναι:
• Χημειοθεραπεία (Χ/Θ) – ακτινοθεραπεία (Α/Θ)
• Χ/Θ – χειρουργική αφαίρεση (Χ/Α) – Α/Θ – Χ/Θ
• Χ/Θ – Α/Θ – Χ/Α – Χ/Θ
Συνήθως ακολουθείται το διεθνές πρωτόκολλο χημειοθεραπείας EuroEwing 2012. Στη χειρουργική αφαίρεση προκρίνονται πολύ ευρείες έως και ριζικές εκτομές συνδυασμένες με τεχνικές διάσωσης άκρων (limb salvage surgery techniques). Οριακές, σχετικά ευρείες και ενδοογκικές χειρουργικές εκτομές του σαρκώματος Ewing δεν είναι ικανοποιητικές. Θα πρέπει να σημειώσουμε πως επειδή πολλές περιπτώσεις αφορούν σε παιδιά στην ανάπτυξη υπάρχουν διαθέσιμες ειδικές παιδιατρικές ογκολογικές προθέσεις οι οποίες μπορούν να αυξάνουν σε μήκος (εκπτύσσονται) όσο αυξάνεται σε ύψος το παιδί, αποφεύγοντας έτσι την ανισοσκελία. Αυτές οι προθέσεις πρέπει να αντικαθίστανται με ενηλίκων κατά την ενηλικίωση. Η θεραπεία με μεταμόσχευση μυελού των οστών ή χρήση βλαστοκυττάρων βρίσκεται σε στάδιο κλινικής έρευνας.
Πρόγνωση
Η πρόγνωση έχει βελτιωθεί πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια αγγίζοντας το 80% της 5ετούς επιβίωσης όταν το 1975 ήταν γύρω στο 15%.
Σημαντικά είναι η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή και στους χρόνους θεραπεία γιατί εμπλέκονται πολλές ιατρικές ειδικότητες που πρέπει να συνεργαστούν.
Οι υποτροπές αλλά και οι απομακρυσμένες μεταστάσεις κατά τη διάγνωση μειώνουν σημαντικά το ποσοστό επιβίωσης.
ΕΞΩΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΑΡΚΩΜΑ EWING / PNET (EXTRASCELETAL EWING SARCOMA /PNET)
Το εξωσκελετικό σάρκωμα Ewing / PNET (Primitive NeuroEctodermal Tumor) είναι ένας όγκος από αρχέγονους νευροβλάστες (όπως το νευροβλάστωμα). Ιστολογικά είναι ακριβώς ίδιος όγκος με το σάρκωμα Ewing των οστών. Ο όγκος του Askin (Askin’s tumor) είναι μια παραλλαγή του PNET κι εμφανίζεται στο θωρακικό τοίχωμα (μαλακά μόρια και πλευρές) των παιδιών.
Είναι εξαιρετικά επιθετικός όγκος.
Συμπτώματα: Πόνος, δυσκαμψία γειτονικής άρθρωσης, διόγκωση.
Εντόπιση: Κυρίως στα κάτω άκρα.
Διάγνωση: Όπως και στο οστικό σάρκωμα Ewing.
Θεραπεία: Η ίδια με το οστικό σάρκωμα Ewing.
Πρόγνωση: Χειρότερη από το οστικό σάρκωμα Ewing. H 5ετής επιβίωση είναι γύρω στο 70%.
Για κάθε περεταίρω απορία ή διευκρίνηση μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με το TSANIDIS ORTHOPAEDIC CENTER
Ακτινογραφία σαρκώματος Ewing με χαρακτηριστική αντίδραση του περιοστέου στο περιφερικό τμήμα της διάφυσης του μηριαίου
Χειρουργική διάσωσης άκρου (limb salvage surgery) σε σάρκωμα Ewing περιφερικού άκρου μηριαίου με χρήση παιδιατρικής πρόθεσης, εκπτυσσόμενης χειροκίνητα με ειδικό κλειδί
Διαδικασία έκπτυξης ογκολογικής παιδιατρικής πρόθεσης, που μπορεί να αυξηθεί σε μήκος, με τη χρήση μαγνητικού πεδίου, σε χειρουργική διάσωσης άκρου (limb salvage surgery) για σάρκωμα Ewing περιφερικού άκρου μηριαίου